Bir web sitesini ya da sunucuyu yönetmenin en temel yollarından biri, FTP kullanmaktır.
FTP, bilgisayarınızla uzak bir sunucu arasında dosya alışverişi yapmanızı sağlayan klasik ama hâlâ en güvenilir yöntemlerden biridir.
İster bir web geliştirici olun ister bir sistem yöneticisi, dosyaları düzenli biçimde yüklemek, yedeklemek veya senkronize etmek için mutlaka bir FTP istemcisine ihtiyacınız olur.
FTP Nedir?
Kullanılan en eski ağ protokollerinden biridir. Amacı basittir, bir istemci ile bir sunucu arasında dosya transferi sağlamak.
FTP istemcisi, bu aktarımı görsel bir arayüz üzerinden kolaylaştırır.
- Web sunucusuna dosya yükleyebilir veya indirebilirsiniz.
- Dosya ve klasör izinlerini yönetebilirsiniz.
- Uzak sistemlerdeki dizin yapısını keşfedebilirsiniz.
- Aynı anda birden fazla sunucuya bağlanabilirsiniz.
Eğer FTP’nin daha hafif ve basitleştirilmiş bir versiyonu olan TFTP hakkında bilgi edinmek istersen, TFTP Nedir? Ubuntu’da TFTP Kurulumu rehberine de göz atabilirsin.
FTP, SFTP ve FTPS Arasındaki Fark
| Protokol | Bağlantı Türü | Güvenlik | Kullanım Alanı |
|---|---|---|---|
| FTP | TCP 20/21 | Şifresiz | Basit, lokal ağ transferleri |
| FTPS | SSL/TLS ile FTP | Şifreli | Web hosting ortamları |
| SFTP | SSH üzerinden | Tam şifreli | Sunucu yönetimi, güvenli bağlantılar |
FileZilla
FileZilla, açık kaynaklı ve yaygın olarak kullanılan bir FTP istemcisidir. Basit arayüzüyle kolay kullanım sunar ve gelişmiş özellikleriyle profesyoneller için güçlü bir araçtır.
FTP, FTPS ve SFTP protokollerini destekler. Çoklu aktarım yapısı sayesinde aynı anda birden fazla dosya yüklenebilir veya indirilebilir. Sürükle-bırak özelliğiyle dosya taşıma işlemleri oldukça pratiktir.
Kopan bağlantılar otomatik olarak yeniden kurulur ve sık kullanılan sunucular kolayca yönetilebilir. Windows, macOS ve Linux sistemlerinde sorunsuz çalışır.
*FileZilla, özellikle WordPress, cPanel ve Plesk gibi panellerde dosya yükleme, tema aktarımı ve yedekleme işlemlerinde sıkça kullanılır.
WinSCP
WinSCP, Windows kullanıcıları için geliştirilmiş güvenli ve hızlı bir FTP istemcisidir. SSH protokolüyle entegre çalışarak SFTP üzerinden güvenli bağlantılar kurabilir.
Program, FTP, SFTP, SCP ve WebDAV gibi farklı protokolleri destekler. PowerShell uyumluluğu sayesinde otomasyon işlemleri kolayca yapılabilir. Dosya senkronizasyonu özelliği, yerel ve uzak dizinleri otomatik olarak eşitler.
*Arayüzü, Windows Gezgini’ne benzediği için kullanımı son derece rahattır.
Cyberduck
Cyberduck, Mac ve Windows sistemlerinde çalışan modern bir FTP istemcisidir. Bulut entegrasyonu güçlüdür ve yalnızca FTP değil, Google Drive, Amazon S3 ve Dropbox gibi servislerle de bağlantı kurabilir.
Uygulama FTP, SFTP, WebDAV, Amazon S3 ve Google Drive protokollerini destekler. Şifre yöneticileriyle entegre çalışabilir ve sade arayüzüyle kolay kullanım sunar. macOS kullanıcıları için Finder ile bütünleşik yapısı büyük bir avantaj sağlar.
*Cyberduck, bulut altyapısı kullanan geliştiriciler ve sistem yöneticileri için pratik, güvenli ve esnek bir alternatiftir.
Transmit (Mac)
Transmit, Panic Inc. tarafından geliştirilen profesyonel bir Mac FTP istemcisidir. Yüksek dosya aktarım hızı, modern arayüzü ve güçlü bulut entegrasyonu ile öne çıkar.
FTP, SFTP, WebDAV ve Amazon S3 protokollerini destekler. Aynı anda birden fazla bağlantıyı yönetebilir ve yerel klasörlerle uzak dizinleri senkronize edebilir.
*macOS sistemiyle tam uyumlu çalışan Transmit, özellikle web tasarımcıları ve Mac kullanıcıları arasında profesyonel standart olarak kabul edilir.
ForkLift (Mac)
ForkLift, hem dosya yöneticisi hem de FTP istemcisi olarak çalışan pratik bir uygulamadır. İki panelden oluşan arayüzüyle dosya aktarımını kolaylaştırır ve SFTP bağlantılarını destekler.
Uygulama, SFTP, WebDAV ve Amazon S3 bağlantılarını sorunsuz şekilde kurabilir. Favori sunucuların kaydedilmesi, sürükle-bırak desteği ve hızlı tepki süresiyle dosya yönetimini oldukça kolaylaştırır.
*ForkLift, Transmit’e kıyasla daha hafif yapısıyla öne çıkar ve macOS kullanıcıları tarafından hız ve sadelik açısından tercih edilir.
Sık Sorulan Sorular
SFTP neden klasik FTP’ye göre daha güvenli?
SFTP, SSH protokolünü kullanarak tüm veri akışını şifreler.
Kullanıcı adı, parola ve dosya içeriği ağ üzerinde okunamaz hale gelir.
Klasik FTP’de bu bilgiler düz metin olarak iletildiği için saldırganlar tarafından kolayca yakalanabilir.
FTPS ile SFTP arasındaki fark nedir?
FTPS, SSL/TLS sertifikalarıyla FTP’yi güvenli hale getirir, SFTP ise tamamen farklı bir protokol olan SSH üzerinden çalışır. FTPS, bazı kurumsal sunucularda daha yaygındır; SFTP ise Linux tabanlı sistemlerde tercih edilir.
Her iki yöntem de güvenlidir, ancak SFTP genellikle yapılandırması daha kolaydır.
FTP bağlantısı neden bazen başarısız olur?
FTP bağlantısı genellikle pasif/aktif mod farkından veya güvenlik duvarı ayarlarından etkilenir.
İstemcinde “Passive Mode” seçeneğini etkinleştirerek NAT veya güvenlik duvarı arkasında bile bağlantı kurabilirsin.
FileZilla neden bazı hostinglerde bağlantı hatası verir?
Bazı hosting sağlayıcıları artık şifresiz FTP bağlantılarını engeller.
Bu durumda FileZilla’da “Bağlantı Türü: SFTP – SSH File Transfer Protocol” seçeneğini kullanmak gerekir.
Ayrıca doğru port numarasını (genellikle 22) belirtmek bağlantı sorunlarını çözer.
WinSCP ile otomatik dosya senkronizasyonu yapılabilir mi?
WinSCP’nin “Synchronize” özelliği sayesinde yerel klasörünüzü sunucuyla birebir senkronize edebilirsiniz.
Bu özellik, web geliştiriciler için dosya değişikliklerini manuel yükleme ihtiyacını ortadan kaldırır.